หมู หมา (กา) ไก่
อ่าน: 2743
ผมนี่ท่าทางจะเอาดีทางส่งเสริมการเลี้ยงหมูไม่ได้
สมัยอยู่กับพี่น้องดงหลวง ควักกระเป๋าซื้อ อะลิกกอน อะลิกกัน (ภาษาโส้แปลว่า หมูหน้อยตัวผู้ กับหมูหน้อยตัวเมีย) ให้ลุงพุคู่หนึ่งตั้งใจว่าจะทำคอกเลี้ยงหมูหลุมเอาไว้อวดชาวบ้าน แถมรำอีกหนึ่งกระสอบ ลุงพุก็แสนดี สร้างเล้าหมูงามกว่ากระต๊อบเจ้าของเสียอีก เที่ยวหาผักหาบอนมาต้มให้กิน อยู่มาได้สักพักกำลังจะไปได้สวย ลุงพุไม่สบาย หมูก็เริ่มจ่อย สุดท้ายเลยต้องกระซิบให้หลานชายเพิ่นขายออก เกรงใจลุงเพิ่นจะรีบออกไปหาผักมาให้หมูทั้งๆที่ยังไม่หายดี
มาอยู่หงสาปีแรกๆ ยังไม่เลิกล้มความฝันเรื่องหมูหลุม ออกตังค์ซื้อหมูหน้อยมาให้ลูกน้องคนสนิทเลี้ยงหมูหลุมอีก คราวนี้ดีขึ้นมาหน่อยที่มีผู้สมทบทุนค่าลูกหมูคนละตัว ไม่ต้องออกเองทั้งสอง เลี้ยงแบบหมักใบไม้ใบปอสาผสมอาหารให้กินด้วย แรกๆก็ดูจะโตวันโตคืน ต่อมาก็เริ่มจ่อย ไม่กินข้าว ศรีภรรยาของลูกน้องเกิดอาการเหม็นอาหารหมักสูตรพิเศษเพราะกำลังแพ้ท้อง ก็จำเป็นต้องยุติความฝันเรื่องหมูหลุมรอบที่สอง เอวัง.. อันที่จริงก็เกือบพลาดไปดึงดันเคี่ยวเข็ญให้เขาเลี้ยงต่อ แต่ได้สัมผัสความอึดอัดของคนเลี้ยง ว่ามีอะไรบางอย่างในใจแล้วสื่อออกมาทางหน้าตา สืบไปซักมา ถึงได้ยอมบอกว่า ชาวหงสาเขาถือกันนักหนา(คะลำ)ว่าหากตั้งครรภ์แล้วห้ามเลี้ยงหมู หากคนไหนเลี้ยงถ้าไม่เสียลูกในท้องก็หมูจะตาย เขาเชื่อกันอย่างนั้น
ล่าสุดนี่ การเลี้ยงหมูหลุมที่ศูนย์การเรียนรู้กสิกรรมครบวงจรที่ทำร่วมกับเมือง โครงการเลี้ยงหมูหลุมได้ทำตามลำดับขั้นตอน การคัดเลือกพันธุ์ที่มีใบรับรองจากฟาร์มเมืองไทย การส่งเจ้าหน้าที่ไปฝึกงาน เอาวิทยากรจากกสิกรรมแขวงมาควบคุมการสร้างคอก มีพนักงานดูแลคอกประจำ แต่จนแล้วจนรอด ถึงคราวเคราะห์เกิดโรคไวรัสหมูหูก่ำหูม่วงร่วงผล็อยไปหลายตัว ต้องยุติการขยายพันธุ์เพราะท่านบอกไว้ว่าโรคนี้ติดต่อทางกรรมพันธุ์ แถมยังพบว่าการเลี้ยงหมูหลุมหากไม่ระวังเรื่องระดับน้ำใต้ดิน และการระบายน้ำในดิน(internal drainage)ให้ดีละก็ หมูจะมีโอกาสเป็นโรคระบบทางเดินหายใจสูง
ว่าไปแล้ว การเลี้ยงหมูหลุมก็เป็นเทคนิคที่ได้ผลสำหรับหลายพื้นที่ โดยเฉพาะในบริเวณที่มีผู้คนค่อนข้างหนาแน่น เพราะ สามารถลดกลิ่น แปลงขี้หมูเป็นปุ๋ยชีวภาพไปในตัว และเขาว่ากันว่า เนื้อหมูหรือคุณภาพซากจะดีกว่าเพราะหมูจะอยู่ในที่ๆอุ่นๆ(จากการย่อยสลายตัวของปุ๋ยหมักคือขี้หมูกับแกลบที่รองพื้นคอก)ทำให้ไขมันละลาย เขาว่ากันอย่างนั้น
แต่หากท่านใดอยากทำบ่อหมักแก๊สชีวภาพที่ใช้หุงต้มแล้ว การเลี้ยงหมูต้องเลี้ยงในคอกซีเมนต์ยกระดับพื้นคอกสูงเพื่อสามารถฉีดล้างมูลสุกรลงไปในถังหมักได้ง่าย ในกรณีนี้แล้วการเลี้ยงหมูหลุมย่อมเป็นไปไม่ได้
ทั้งนั้นทั้งนี้ วิธีการเลี้ยงหมูก็ต้องให้เหมาะสมกับสิ่งอ้อมข้าง หากจะให้พี่น้องเขตภูดอยมาขุดขุมเอาหมูมาขังเลี้ยงไว้ คงไม่มีใครยินดีเป็นแน่ ก็แกลบรำหาง่ายเสียที่ไหน ก็บรรดาท่านคุ้นเคยกับการเลี้ยงหมูกี้ปล่อยให้หากินตามใต้ถุนลานบ้านป่าละเมาะ พอตกเย็นก็เคาะรางโป๊กๆเรียกหมูกลับมากินอาหารวันละคาบก็พอ
แค่เรื่องหมูๆ ยังไม่หมูเลยลุงเปลี่ยน
แล้วที่นั่งวาดฝันไว้ว่าจะกลับบ้านไปปลูกผัก เลี้ยงควาย คงไม่เป็นเหมือนโครงการหมูๆที่ผ่านๆมา ตื่นเต้นจนทนรอแทบไม่ไหว คริ คริ