ลานจอมป่วน

4 ตุลาคม 2554  10.15 –12.00 น. ศุนย์ประชุมนานาชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่  โดยกรรมการศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้ (Deep South Watch)

ผศ. ดร.ศรีสมภพ จิตต์ภิรมย์ศรี

มูฮำมัดอายุบ ปาทาน (ผู้สื่อข่าวมติชน, Bangkok Post  ประจำจังหวัดยะลา)

พันธกิจของ Deep South Watch 8nv

1. จัดการข้อมูล ความรู้

2. สร้างความเข้าใจที่ถูกต้องให้สังคม

3. เปิดพื้นที่การมีส่วนร่วมในการร่วมคลี่คลายปัญหาความขัดแย้ง

ซึ่งต้องทำงานร่วมกันระหว่างภาควิชาการ  ภาคประชาสังคมและภาคสื่อสารสาธารณะ

มูฮำมัดอายุบ ปาทาน

การแก้ปัญหาชายแดนภาคใต้ใช้ฐานคิดแบบความรู้สึกไม่พอต้องใช้ความรู้ด้วย

มีการเรียกร้องจากคนในพื้นที่  คนข้างนอกจะว่าอย่างไร?

7 ปีที่ผ่านมาบอกอะไรกับสังคมใหญ่ ?  แล้วจะเอาอย่างไรต่อไป ?

คิดแบบง่ายๆ  โจรกระจอก!!  ขาดการมองมิติทางวัฒนธรรม  ในต่างประเทศบางกรณีใช้ทหารเป็นล้านคนยังยุติปัยหาไม่ได้

การคิดจากคนข้างนอก  ใช้ฐานความรู้สึก  เป็นการคิดแบบเหมารวม  คนในจังหวัดชายแดนภาคใต้เป็นคนกลุ่มน้อยในพื้นที่ประเทศไทย  แต่เป็นคนกลุ่มใหญ่(ทางด้านภาษา ศาสนาและวัฒนธรรม)ในเอเซีย  ไม่ว่าจะชอบไม่ชอบ  แต่พื้นที่เป็นมลายู  ถ้าลงพื้นที่จริงก็จะเห็น  ถ้านอนในโรงแรม  ไปไหนก็มีกำลังคุ้มกันก็จะไม่เห็น

ความรุนแรงที่เกิดขึ้นมีการจัดตั้ง  มีที่มาที่ไป  มีเป้าหมาย  ไม่ใช่ทำแบบงี่เง่า  เปลี่ยนการรบในป่ามาเป็นรบในเมือง  กระจายไปทุกที่  ทหารก็คงเอาไม่อยู่

ในปี 2547 มีขบวนการปล้นปืน  มีการก่อความไม่สงบ  ถ้าวิเคราะห์ดูถ้าขบวนการสามารถปล้นปืนได้  เหตุการณ์ต่างๆเด็กดี  เด็กเรียนมีส่วนร่วม  แต่มีการสร้างเรื่องราวเป็นเด็กติดยา ฯ

สิ่งที่กังวลคือ

1. ความรุนแรงในภาคใต้จะรุนแรงและเรื้อรัง  ความขัดแย้ง ความรุนแรงมีผลกับความรู้สึกของผู้คน  จะพัฒนาไปเรื่อยๆทั้ง 2 ฝ่ายซึ่งเป็นเรื่องที่อันตราย

2. การแก้ปัญหาภาครัฐ มีเจ้าภาพมาก  หลายหน่วยงานซึ่งเป็นเรื่องที่ดี  แต่ขาดการบูรณาการ  มีกฏหมายพิเศษหลายฉบับ

3. การละเมิดสิทธิมนุษยชนมาจากทั้ง 2 ฝ่ายทั้งรัฐและขบวนการ

ขบวนการคือใครก็มองไม่ตรงกัน  7 ปีแล้วยังไม่รู้ใครทำ  มีการทำ Scenario ก็พบว่า  ถ้ารัฐไม่ปรับ  ขบวนการไม่ปรับก็แหลก

การกระจายอำนาจน่าจะเป็นแนวทางการแก้ไขปัญหา  การแก้ปัญหาต้องร่วมกันทุกภาคส่วน

ชาวต่างชาติสนใจเรื่องภาคใต้มากขึ้น  ทำไม?

การทำงานทางการเมืองไม่น่าจะบรรลุผลถ้าดูจากข้อมูลเหตุการณ์  ด้านการทหารใช้กำลังพลจำนวนมากรวมทั้งอาวุธยุทโธปกรณ์  แต่สถานการณ์ก็ยังไม่ดีขึ้น  มีการสูญเสียชีวิตและบาดเจ็บล้มตายจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆซึ่งสักวันหนึ่งอาจถึงจุดที่นานาชาติจะเข้ามายุ่งเกี่ยวด้วย

สังคมใหญ่อธิบายภาคใต้จากความรู้เก่า  การศึกษาวิจัยก็ฉาบฉวย  ยังอธิบายไม่ได้ว่าขบวนการใช้อะไรยึดโยงกิจกรรม  สังคมใหญ่ต้องเข้าใจปัญหาที่เกิดขึ้น  ต้องสนใจ  ปล่อยให้ต่อสู้กันเองต่อไปไม่ได้  ต้องช่วยกันผลักดัน  ขบวนการไม่ต้องการแตกหักทางการทหารแต่ต้องการแตกหักทางการเมืองเพราะต่างชาติเริ่มให้ความสนใจ

รัฐไทยมีปัญหาในการจัดการคนกลุ่มน้อยในประเทศ  แต่เป็นคนส่วนใหญ่ในพื้นที่  สันติธานีให้ไปดูที่ Big C  Big C ใช้ภาษามลายู  เอกชนไปไกลกว่า  ภาษามลายูไม่ใช่ภาษาของผู้ก่อการร้าย  เป็นภาษาไทยภาษาหนึ่ง  เป็นภาษาพ่อภาษาแม่ของคนในพื้นที่

ถ้าจะดูตัวชี้วัดก็ดูง่ายๆว่าถ้าสถานการณ์ปกติจะมีคนมาขายไก่ปิ้งอยู่ที่หน้าโรงพัก  ไม่ใช่มีรั้วลวดหนาม  กระสอบทราย  อาวุธยุทโธปกรณ์เต็มโรงพัก

ฝ่านรัฐเริ่มจะเปลี่ยน  ต้องเปิดพื้นที่ให้คนเห็นต่างมาพูดคุยกัน  สร้างขบวนการพูดคุย  กระจายอำนาจให้ประชาชนมีส่วนร่วม  ต้องปรับโครงสร้างทางการเมือง

กิจจา อาลีอิสเฮาะ ผู้ช่วยเลขาธิการคณะกรรมการกลางอิสลามแห่งประเทศไทย

Deep South Watch เป็นศุนย์ที่รวบรวมข้อมูล  ได้รับการยอมรับ  อยากถามว่ารัฐบาลไม่ค่อยยอมรับฟังภาคประชาสังคมทั้งๆที่หน่วยราชการรายงานไม่ครบ

Deep South Watch ศึกษาว่าไม่ควรต่อ  พรก. การบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548 แต่รัฐบาลก็ต่อ  เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้การแก้ปัญหาไม่สำเร็จ

ผศ. ดร.ศรีสมภพ จิตต์ภิรมย์ศรี

ข้อเสนอจากประชาชน ภาคประชาสังคมมักไม่ได้รับการยอมรับจากเจ้าหน้าที่ของรัฐแบบว่าเข้าทางโจร เจ้าหน้าที่ของรัฐที่ทำงานในพื้นที่นานๆจะปรับตัวเริ่มใช้นโยบายสันติสุข  มีการเรียนรู้เกิดขึ้น

แม่ทัพภาค 4  ปัจจุบันเน้นต้องไม่ใช้ความรุนแรง  แต่ก็ยังมีคนที่เชื่อว่าต้องใช้ความรุนแรง  แต่หลายๆคนก็เริ่มเห็นตรงกันว่าจะไปถึงทางตัน

การกระจายอำนาจเริ่มเป็นแนวทางแก้ปัญหา  กฏหมายพิเศษก็มีปัญหาต้องปรับ

Deep South Watch ไม่ได้เสนอให้เลิกกฏหมาย  แต่ใช้อันอื่นได้ไหม?  คนที่ถูกจับกุมจะแก้ไขอย่างไร?  การไกล่เกลี่ยจะทำอย่างไร?  อยู่ที่กระบวนการเรียนรู้

Mindset ของเจ้าหน้าที่รัฐต้องเปลี่ยน  รัฐก็พยายามเปลี่ยน ก็ยังพอจะมีความหวังอยู่

ปัญหาเริ่มมานานแล้ว  ไม่ใช่เริ่มเกิดในปี 2547  รัฐไม่ต้องการให้ต่างชาติเข้ามายุ่ง  จึงพยายามเปลี่ยนภาพของขบวนการ   ไม่ต้องการยกระดับการต่อสู้  ให้เห็นว่าเป็นปัญหาของท้องถิ่น  ไม่ใช่ปัญหาระดับโลก

การเจรจาต้องให้คนส่วนใหญ่ทั้งประเทศมาช่วยด้วย  แนวทางของขบวนการชัด  แต่อาจต่อรองได้  คนที่จับอาวุธขึ้นมาต่อสู้อย่างยาวนาน  เอาชีวิตตัวเองเข้าแลกแล้ว  คงจะให้จบง่ายๆไม่ได้  ต้องมีขบวนการพูดคุย ซึ่งจะนำไปสู่ขบวนการเจรจา

อับดุลอซิซ ตาเดอินทร์ ประธานฝ่ายสิทธิมนุษยชน  สมาคมยุวมุสลิมแห่งประเทศไทย

ฟังมูฮำมัดอายุบ ปาทาน  ดูจากสถิติแล้ว  รัฐ  ขบวนการ  ภาคประชาสังคมก็ปรับต้ว

รัฐบาลใหม่  นโยบายภาคใต้ยังไม่ชัดเจน  แต่ทหารก็ปรับตัวมาก  การซ้อมทรมานก็ลดลง  องค์กรเอกชนเริ่มเข้มแข็งขึ้นในการตรวจสอบการทำงานของภาครัฐ

โครงสร้างภาครัฐชัดเจนแต่ขาดการบูรณาการ  ถ้ารัฐไม่มีเอกภาพ  ปัญหาไม่จบ

พันเอก ดร. พิเชษฐ คงศรี นายทหารปฏิบัติการกองบัญชาการกองทัพไทย

ทางทหารก็พยายามทำอยู่ภาครัฐมีจุดยืนในการมองปัญหาแบบ Top Down   การแก้ปัญหาภาคใต้ต้องใช้มิติทางสังคม  คนใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ต้องการอะไร ?  รูปแบบการปกครองท้องถิ่นและการกระจายอำนาจ  ทำไมยังตอบสนองความต้องการของประชาชนไม่ได้

อยากฝาก Deep South Watch ต้องจัดทำข้อมูลที่มีคุณภาพมาตรฐาน  ต้องส่งสัญญาณทิศทางที่ควรจะเป็นว่ารัฐควรปรับนโยบายอย่างไร?  เพราะหน่วยงานของรัฐไมาสามารถประเมินผลได้อย่างมีประสิทธิภาพ

พญ. เพชรดาว โต๊ะมีนา

เป็นคนที่อยู่ในพื้นที่และเป็นนักศึกษาหลักสูตรสร้างเสริมสังคมสันติสุขรุ่นที่ 2  ทำเรื่องสันติธานี มูฮำมัดอายุบ ปาทาน  ตั้งโจทย์ว่า  สังคมใหญ่มองปัญหานี่อย่างไร?  คนในพื้นที่ห้ามเลือด  เช็ดเลือด  นับศพ

การลงพื้นที่ดูงานจำเป็นมาก  นักศึกษารุ่นที่ 2 ก็ลงพื้นที่ดูงานแล้วก็พบเห็นว่าสิ่งที่เป็นอยู่ไม่ตรงกับที่เคยเข้าใจ  ฝ่านรัฐต้องการอำนาจ  ความมั่นคง  ฝ่ายขบวนการต้องการเอกราช

ประชาชนต้องการอะไร? การกระจายอำนาจ  ท้องถิ่นลักษณะพิเศษ  เขตปกครองพิเศษ  แบ่งแยกดินแดน  ……คำตอบคืออะไร?   อะไรจะตอบโจทย์ข้อเรียกร้อง 7 ข้อของหะยีสุหลง  ซึ่งเป็นคุณปู่

Facebook

« « Prev : การศึกษาดูงานภาคใต้ตอนล่าง

Next : จะดับไฟใต้ได้อย่างไร ? » »