ลานอุ๊ยสร้อย

เช้าวันที่ 8 ธันวาคม ชาวคณะดูทะมัดทะแมง รับรู้ถึงความคึกคักในอารมณ์ …คงเพราะเหตุที่จะได้ไปสัมผัส แม่วงก์ ฟังบรรยายจากตัวจริงเสียงจริง คุณศศิน เฉลิมลาภ ดร. สุมิทร์ ตุงคะสมิต และ ดร. สมพร ช่วยอารีย์

หนทางไปคดเคีัยวและเป็นหลุมเป็นบ่อ เวียนศีรษะและคายของเก่าไปบ้างเล็กน้อย

สงสัยบ้างว่าหนทางแบบนี้ในหลายๆ พื้นที่ทั่วประเทศ ทำไม อบต. เทศบาล หรือการปกครองส่วนท้องถิ่นมักไม่ค่อยเอาใจใส่ บางครั้งก็รับฟังมาว่า เขาคงมีไว้เพื่อใช้ประโยชน์ในการของบประมาณ ให้ส่วนกลาง(โง่ๆ ) เข้าใจว่าเป็นพื้นที่กันดาร บางข้อมูลก็บอกว่าปล่อยหนทางแบบนี้แหละดีจะได้เอาไว้จูงใจล่อใจคนบางคนในพื้นที่ว่า ถ้าได้ทำเขื่อนจะทำให้อยู่ดีกินดีกว่านี้ (การเดาใจนักการเมืองเป็นเรื่องเสียเวลา…และมักจะเสียอารมณ์)

อ่านต่อ »

บ่ายของวันที่ 7 ธันวาคม เป็นบ่ายที่รวมรสหลากหลายจริงๆ ทั้งการไปวัด ลุยป่าดูหมุดแผนที่บนเขาสะแกกรัง ฟังบรรยายเข้มข้นจากคุณสมพงษ์ สุทธิวงค์ และ เลขาธิการ ส.ป.ก (ดร. วีระชัย นาควิบูลย์วงศ์)

การเดินทางไปวัดท่าซุง ครั้งนี้เป็นครั้งที่สามของชีวิต

ครั้งนี้พิเศษเพราะได้รับฟังบรรยายจากท่านผู้รู้ประวัติศาสตร์ของเมืองอุทัยธานีด้วย

อ่านต่อ »

เช้าของวันที่ 7 ธันวาคม เดินชมพระอาทิตย์ขึ้นที่เขื่อนทับเสลา แล้วร่วมรับประทานอาหารฝีมือดีของแม่ครัว …เป็นบรรยากาศของการเห็นหน้าค่าตากันชัดขึ้น อุดมสมบูรณ์ด้วยขนมนมเนยและของกินของฝากจากหลายภูมิภาค

ที่น่าสังเกตคือแม้จะจัดเลี้ยงแบบบุฟเฟ่ต์ แต่แม่ครัวจะช่วยตักข้าวและกับข้าวให้และถามด้วยว่าจะต้องการกินมากหรือน้อยแค่ไหน…และแม่ครัวก็ดูแลเอาใจใส่อย่างนี้ในทุกมื้อต่อๆ มา การจัดระเบียบแบบนี้ ดีเหมือนกัน ช่วยให้ได้คิดก่อนกิน ไม่กินทิ้งกินขว้าง แต่ละคนต้องกะปริมาณกระเพาะของตัวเองให้ได้

อ่านต่อ »

การเดินทางอันยาวนานที่ได้รับการอนุเคราะห์จาก ครูอึ่ง (ดวงพร เลาหกุล) และครูอาราม ที่กรุณามารับที่บ้าน และพ่วงรับครูต้อย (ครูดอย-นิตยา แควสยอง) ไปด้วยกัน เพื่อมุ่งหน้าไปรับเบิร์ด (วิมลรัตน์ ชัยปราการ) จากสถานีขนส่ง จ. ลำปาง เป็นการทำเวลาได้เหมาะมาก ก่อนจะแวะซื้อขนมขบเคี้ยวที่กำแพงเพชร และไปต่อที่นครสวรรค์เพื่อรับชาวคณะจากพิษณุโลก คือ ราณี (ศุภรากรณ์ พุทธพจน์มงคล) ครูสุ (อ. สุมาลี นุใจเหล็ก) และ อ. ฝน (อ. กนกพร อุณเอกลาภ จาก มน.) จากนั้นก็รอ ป้าหวานที่นั่งรถหวานเย็นมาจากขอนแก่น-ชัยภูมิ-นครสวรรค์

ระหว่างรอป้าหวาน ทีมก็เริ่มแสวงหาประสบการณ์ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ …คือตามเก็บภาพร้านรวงในตลาดโบราณร้อยปีของปากน้ำโพ และปีนสันเขื่อนเพื่อชมจุดบรรจบของแม่น้ำสายหลัก ปิง วัง ยม น่าน ที่รวมเป็นแม่น้ำเจ้าพระยา รวมทั้งหาของกินก่อนเข้าไปที่เขื่อนทับเสลา กำหนดเวลาตามที่ครูอึ่งบัญชาการ และตามเสียงเรียกร้องของกินของท้อง อ. ฝน

เส้นทางไปเขื่อนทับเสลาไม่ยากเย็นมีป้ายบอกทางที่ชัดเจน และที่ทางเข้า มีเจ้าหน้าที่มารอเพื่อขับรถนำเข้าไปในบริเวณเขื่อน…ตลอดระยะทางที่มาครูอารามยังคงทำหน้าที่ขับรถอย่างไม่เหนื่อยล้า ขณะที่คนอื่นๆ ในรถสลับกิจกรรม “เงียบเป็นหลับ ขยับเป็นเคี้ยว(ขนม)”

ที่จุดหมายปลายทาง พบว่า คนอื่นๆ มากันเกือบครบแล้วและนั่งกันเป็นกลุ่มๆ กลางแจ้งบริเวณหน้าอาคารแปดเหลี่ยม การทักทายแบบชาวเฮฮาศาสตร์เป็นไปอย่างเกรียวกราว จนถูกเตือนให้รีบรับประทานอาหารที่เจ้าหน้าที่จัดเตรียมไว้ และลงทะเบียนจ่ายเงินคนละ 1500 บาท จากนั้นพี่บู๊ดเริ่มกิจกรรมแรก คือการแนะนำโครงการ กิจกรรมต่างๆ  ทีมงานของพี่บู๊ดที่ช่วยเหลือในโครงการ และการนัดหมายเวลาของวันรุ่งขึ้น

อากาศเย็นกว่าที่คิด ความชื้นที่กระทบเย็นกลั่นเป็นหมอกโรยตัวลงมาช้าๆ เป็นความหนาวเย็นที่ต้องแยกย้ายกันเข้าที่พักเมื่อสิ้นสุดการแนะนำโครงการ

บ้านพักของเขื่อนทับเสลา สะอาดและสะดวกสบาย มีเครื่องอำนวยความสะดวกครบครัน น่าจะยังใหม่อยู่ เพราะป้ายแสดงสินค้ายังติดบนอ่างล้างหน้า และที่นอนยังไม่ได้ดึงพลาสติกออก ที่ดีใจคือมีเครื่องทำน้ำอุ่นสำหรับอาบน้ำด้วย

ในความมืด มองไม่เห็นน้ำ ไม่เห็นเขื่อน เห็นแต่บ้านเรียงรายเป็นแนวตะคุ่ม รับรู้ได้ถึงสภาพแวดล้อมรอบๆ ที่เงียบสงบ มีเสียงนกละเมอแว่วๆ  กลางคืนของที่นี่อากาศเย็นจนไม่ต้องเปิดเครื่องปรับอากาศเพียงแต่เปิดหน้าต่าง และเอาม่านลงเพื่อกันแมลง แค่นี้ก็ได้อากาศที่เย็นสบาย ความชื้นเพียงพอและรู้สึกหายใจโล่ง

หลับแค่สี่ชั่วโมงก็รู้สึกเหมือนหลับมานานทั้งคืน ความเมื่อยขบจากการเดินทางไม่เหลืออยู่ ร่างกายพร้อมสำหรับการเผชิญกับสิ่งใหม่ๆ ของวันรุ่งขึ้น

ที่นี่วิเศษจริงๆ คนที่อยู่ประจำที่นี่โชคดีมาก ที่ได้อยู่กับธรรมชาติที่สะอาด สงบเย็น แตกต่างจากในเมืองที่เต็มไปด้วยควันรถ เสียงเครื่องยนต์ และความเร่งรีบของการใช้ชีวิต

เป็นสิ่งพิสูจน์ถึงสุขภาวะที่ต่างพร่ำถึง….แต่จะมีกี่คนที่ใช้ชีวิตในเมืองใหญ่จะมีประสบการณ์ของสุขภาวะนี้จริงๆ

หรือนี่คือการส่งสัญญานของแนวไพร ว่าสิ่งที่ได้รับนี้เป็นบรรณาการจากธรรมชาติที่มอบให้ตั้งแต่คืนแรก เพื่อเตือนให้เพิ่มความตระหนักถึงหน้าที่ของทุกคนที่ต้องช่วยกันปกป้องดูแลธรรมชาติให้สมบูรณ์ที่สุดเท่าที่จะทำได้

ต้นเดือนธันวาคม 2556 ที่ผ่านมามีโอกาสที่ดีมากค่ะที่ได้ไปร่วมกิจกรรม “เฮฮาศาสตร์ ครั้งที่ 10” ที่ห้วยขาแข้ง เป็นโครงการการสัมมนาเครือข่ายอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและฟื้นฟูสภาพแวดล้อมในเขตปฏิรูปที่ดิน

การเดินทางไปในครั้งนี้ สำนึกในใจ บอกว่า คงไม่ใช่แค่เรื่องไปสนุกสนานพบปะคนคุ้นเคย และกลับมาเพื่อระลึกถึงการไปพบปะครั้งต่อๆ ไป เหมือนที่เคยเป็น

คงเพราะมีความรู้สึกลึกๆ ที่อยู่ในใจบอกกับตัวเองว่าโครงการนี้ช่างเต็มไปด้วยความแน่นทึบของแรงกดดันบางอย่าง มีความเคร่งเครียดปกคลุมในท่วงทุกบรรยากาศ ที่มาปะทะกระทบในใจ

เพียงแต่ว่า ไม่รู้ว่าสิ่งนั้นคืออะไร จนกว่าจะไปเห็นด้วยตาตัวเอง

โครงการนี้ได้รับงบประมาณสนับสนุนส่วนใหญ่จาก สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก) ที่พี่บู๊ด (ไพศาล ช่วงฉ่ำ) ทำงานอยู่ และให้สมาชิกเฮฮาศาสตร์ที่สนใจ ได้ทำความรู้จักเรื่องราวห้วยขาแข้ง แม่วงก์ เพื่อเขียนบันทึกถ่ายทอดทัศนะ มุมมองส่วนตัวของแต่ละคนต่อประสบการณ์ที่ไปร่วมเรียนรู้นั้น

การเปิดโอกาสให้แบบนี้ ต้องนับถือผู้จัดโครงการที่ใจกว้างและเข้าใจธรรมชาติของคน และเป็นการคิดนอกกรอบไปจากการเขียนรายงานการเดินทางราชการอื่นๆ ที่เต็มไปด้วยรูปแบบที่จำกัดน่าอึดอัด

เรื่องเขียนตามทัศนะของแต่ละคนนั้น มองเห็นว่าเป็นวิถีความหลากหลายของความคิดอิสระ ที่มีความสวยงามอย่างธรรมชาติ ไม่มีเครื่องหมายกาถูกหรือผิด

เปรียบเหมือนป่าไม้ที่อยู่อย่างอิสระตามธรรมชาติ ต้นไม้ ใบหญ้าต่างจัดระเบียบของตนเองและอยู่ร่วมกันได้ ไม่ใช่พื้นที่ปลูกพืชเชิงเดี่ยวที่ดูว้าเหว่และอึดอัด

ถึงแม้ว่าช่วงเวลาของการร่วมโครงการจะเป็นวันหยุดพิเศษ…แต่ภาระกิจการงานที่อยู่ในระยะวิกฤตของการขาดกำลังคน รวมทั้งภาระกิจส่วนตัวก็ทำให้ต้องตัดสินใจนานพอสมควร ….สุดท้ายก็ตัดใจต่อภาระเหล่านั้น ….เมื่อชั่งใจดูแล้วว่า …ควรไปค้นหาประสบการณ์และคำตอบของรังสีความอึดอัดที่ส่งมากระทบใจได้อย่างรุนแรงนั้น

อย่างค่อยเป็นค่อยไปในการร่วมโครงการ….คำตอบของสิ่งที่สงสัยหลายอย่างนั้นแม้ไม่กระจ่าง….แต่บางคำตอบทำให้ตระหนักมากยิ่งขึ้นว่า…ทรัพยากรธรรมชาติที่เป็นสมบัติของโลกกำลังอยู่ในภาวะเสี่ยงสุ่มของการสูญสลายในขั้นวิกฤต และแรงต้านเพื่อพิทักษ์ไว้จะอ่อนแรงหรือเข้มแข็งเป็นเรื่องของ “ใจ” ที่พร้อมจะหนุนพลังให้แก่กันและกันได้อย่างไร