ห้วยขาแข้ง: อนุสรณ์สถานสืบ นาคะเสถียร

โดย อุ๊ยสร้อย เมื่อ ธันวาคม 29, 2013 เวลา 10:09 (เช้า) ในหมวดหมู่ การจัดการความรู้, การเรียนรู้ชีวิต, ห้วยขาแข้ง, เฮฮาศาสตร์ #

อ่าน: 64361

เช้าของวันที่ 7 ธันวาคม เดินชมพระอาทิตย์ขึ้นที่เขื่อนทับเสลา แล้วร่วมรับประทานอาหารฝีมือดีของแม่ครัว …เป็นบรรยากาศของการเห็นหน้าค่าตากันชัดขึ้น อุดมสมบูรณ์ด้วยขนมนมเนยและของกินของฝากจากหลายภูมิภาค

ที่น่าสังเกตคือแม้จะจัดเลี้ยงแบบบุฟเฟ่ต์ แต่แม่ครัวจะช่วยตักข้าวและกับข้าวให้และถามด้วยว่าจะต้องการกินมากหรือน้อยแค่ไหน…และแม่ครัวก็ดูแลเอาใจใส่อย่างนี้ในทุกมื้อต่อๆ มา การจัดระเบียบแบบนี้ ดีเหมือนกัน ช่วยให้ได้คิดก่อนกิน ไม่กินทิ้งกินขว้าง แต่ละคนต้องกะปริมาณกระเพาะของตัวเองให้ได้

เมื่อรถจะผ่านเข้าสู่เขตห้วยขาแข้ง ….สภาพแวดล้อมเริ่มเปลี่ยนแปลงสู่กลิ่นอายของอุทยานแห่งชาติ คือกลิ่นอายของชาวเมืองบนพื้นที่ป่า

ระหว่างทางสู่อนุสรณ์สถานสืบ นาคะเสถียร นั้นมีสะพานแขวนข้ามแม่น้ำสายเล็กๆ ที่ต่อมารับรู้จากการบรรยายในห้องว่าเป็นแม่น้ำที่หล่อเลี้ยงพื้นที่และเป็นแหล่งอาหารของสัตว์ต่างๆ

เมื่อก้าวย่างเข้าสู่อนุสรณ์ สภาพที่เห็นกับบรรยากาศ ชวนให้รู้สึกถึงแรงกดทับลงบนบ่าทั้งสองข้าง เป็นความรู้สึกเหมือนประหนึ่งว่า มีเสียงคร่ำครวญปนเสียงคำรามอย่างอ่อนล้า ของการพิทักษ์สรรพชีวิตที่อยู่ร่วมกัน

ภายในอนุสรณ์สถานมีการจัดแสดงภาพชีวิตของคุณสืบ นาคะเสถียร มีรายละเอียดการทำงาน อุดมการณ์ และบทบาทของการรักษาพื้นป่าห้วยขาแข้ง เป็นการจัดแสดงภาพถ่ายและมีรายละเอียดที่ดีมาก….

หากมีเวลาได้อ่าน ค่อยๆ ทำความเข้าใจ และมีไกด์นำชมและอธิบายไปอย่างช้าๆ น่าจะทำให้คนที่ได้เข้ามาชมนี้เข้าใจมากขึ้น สัมผัสมากขึ้นถึงการต่อสู้เพื่่อให้ได้มาซึ่งมรดกโลกของคนทั้งโลก…แห่งนี้

นึกถึงสถานที่ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ในต่างประเทศ เขามักจะมีเทปบรรยายเป็นภาษาต่างๆ ให้เช่า(หรือบางแห่งรวมในค่าเข้าชมแล้ว) คนที่เดินชมจะได้ค่อยๆ ซึมซับความสำคัญ ความเป็นมา และสิ่งที่ควรดูแลรักษาร่วมกัน …คนที่ได้เข้าชมจะได้ทั้งความรู้ ความเข้าใจ และให้เกียรติกับสถานที่นั้นๆ มากยิ่งขึ้น

เรื่องของความเข้าใจนั้นจะเกิดขึ้นได้ต้องให้เวลาสำหรับผู้คนพอสมควร ใครที่ทำงานด้านอนุรักษ์ต่างๆ คงซาบซึ้งดีว่า เป็นเรื่องของความอดทนและเวลา …แต่การหากลยุทธ์ในการสร้างความเข้าใจจนถึงระดับสำนึกและขมวดเข้าถึงจิตวิญญานนั้นก็เป็นสิ่งจำเป็นและต้องอาศัยความเข้าใจถึงกระบวนการเรียนรู้ของคน โดยเฉพาะคนที่เป็นผู้ใหญ่

การจัดการเพื่อการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับยุคสมัยจึงควรถูกสอดแทรกเข้ามาเป็นกลยุทธ์หนึ่งของการอนุรักษ์ทรัพยากร

เมื่อได้เยี่ยมชมบ้านที่คุณสืบเคยพักอาศัย….”สวย สมถะ และมีบุคลิกเอาจริงเอาจัง” แฝงแทรกอยู่ทุกอณูของบรรยากาศ

ได้นั่งบนขอนไม้เพื่อมองไปรอบๆ บริเวณ สูดให้อากาศสะอาดรอบตัวผ่านเข้าปอดอย่างช้าๆ ลึกๆ และผ่อนออกเบาๆ ….ความสงบระงับในใจช่วยในการสร้างจินตนาการถึงยุคสมัยที่คุณสืบ มาทำงาน ….คงเป็นทั้งความรัก ความห่วงแหน ห่วงใย และสายสัมพันธ์ระหว่างคนกับสรรพสัตว์ และสรรพสิ่งรอบตัว

การจะเข้าสู่การเป็นนักอนุรักษ์ธรรมชาติ คงต้องเริ่มที่แรงสัมผัสถึงความละเอียดอ่อนของสายสัมพันธ์คนกับสิ่งแวดล้อมเป็นอันดับแรก คนต้องลดความคิดความเชื่อว่าตนเองเป็นศูนย์กลางของโลก และเปลี่ยนความเข้าใจให้ได้ว่า ตนเองเป็นเพียงส่วนเล็กๆ ของโลก…แล้วจึงจะเกิดความเมตตากับสัตว์และหยุดการทำลาย ทำร้ายกันและกัน

เมตตาธรรมค้ำจุนโลก….เป็นอย่างนี้

ก่อนมื้อกลางวัน ได้รับฟังการบรรยายสั้นๆ ถึงเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้งจากของหัวหน้า (คุณสมโภชน์ มณีรัตน์) มีคำกล่าวที่น่าประทับใจบอกว่า ห้วยขาแข้งเป็นของทุกคนที่จะร่วมกันใช้และดูแล การเปิดให้คนเข้ามาด้วยหลักการง่ายๆ คือ “อย่ารบกวนธรรมชาติ”

ท่านหัวหน้ากล่าวถึงการดูแลคนทำงานด้วย ว่า “การดูแลคนทำงานคือการดูแลหัวใจและกำลังใจ”

ท่านบรรยายถึงสิ่งที่ทำและกำลังจะทำในเรื่องราวของการดูแลทั้งคนทำงาน ชุมชนรอบพื้นที่ และการเปิดพื้นที่ให้คนทุกคนได้เข้ามาเรียนรู้อยู่ร่วมกับป่า การจัดการความขัดแย้งอย่างสันติวิธี

หัวหน้าฯ พูดได้พลังมาก …มีความเห็นว่า ทุกกลุ่มที่มาควรได้ฟังหัวหน้าท่านนี้พูด